Hymn Bogurodzica w aranżacji Grzegorza Piotrowskiego i w wykonaniu Marka Bałaty otwierał I Koncert Niepodleglosci w 2009 roku. Ponownie został zaprezentowany w repertuarze IV Koncertu Niepodległości 2012 oraz I Koncertu Niepodległości Trzeciego Maja 2013. W sezonie 2012/2013 wysłuchaliśmy go w aranżacji Marcina Riege, zaś utwór wykonywali kolejno Marek Bałata i Grzegorz Wilk.

Bogurodzica wraz Gaude Mater Polonia są najstarszymi utrwalonymi polskimi pieśniami średniowiecznymi i zarazem najstarszymi zachowanymi utworami poetyckimi. Utwór Bogurodzica powstał w średniowieczu, najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku. Pierwsze zapisy tekstu są jednak późne, bo z początku XV wieku (dwa niezależne rękopisy z 1407 i 1408 roku). Przypuszcza się, że zapisy mogły zaginąć, zaś tekst Bogurodzicy na długo wcześniej mógł krążyć w obiegu ustnym. Bogurodzica pełniła – według współczesnych pojęć – rolę hymnu państwowego. W 1506 roku tekst pieśni został dołączony do Statutów Jana Łaskiego z informacją, że jej autorem jest św. Wojciech. Większość współczesnych badaczy odrzuca jednak jego autorstwo, ponieważ św. Wojciech nie znał języka polskiego. Na przestrzeni wieków XIV – XVIII Bogurodzica (w wersji starobiałoruskiej Багародзіца) pełniła także rolę hymnu państwowego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Była śpiewana przez rycerzy polskich, między innymi przed bitwą pod Grunwaldem w roku 1410, Nakłem w roku 1431, Warną w roku 1444 i Chocimiem w roku 1621.

Najstarszy zachowany tekst Bogurodzicy z 1407 r. Pochodzi ze zbioru kazań łacińskich skopiowanych przez wikarego w Kcyni na Kujawach Macieja z Grochowa.

 Zobacz ten utwór na portalu Śpiewnik Niepodległości

 

Tekst utworu „Bogurodzica”
słowa: autor nieznany
muzyka: na melodię chorału gregoriańskiego „O salutaris Hostia”

Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja. 
U twego syna, Gospodzina, matko zwolena, Maryja! 
Zyszczy nam, spuści nam. 
Kyrie eleison.

Twego dziela Krzciciela, bożycze, 
Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. 
Słysz modlitwę, jąż nosimy, 
А dać raczy, jenoż prosimy: 
А na świecie zbożny pobyt, 
Po żywocie rajski przebyt. 
Kyrie eleison.