XIV Koncert Niepodległości „Contra Targovicam” (2022)

Kary nie będzie dla przeciętnych drani
A lud ofiary złoży na daremnie
Morderców będą grzebać z honorami
Na bruku ulic nędza się wylęgnie

– Jacek Kaczmarski, „Wróżba” (1982) –

Inspiracja i tematyka koncertu

Picture of Europe for July 1772. Miedzioryt autorstwa Martin, David (1737-1797)

Inspiracją wydarzenia, jest 230 rocznica polsko-rosyjskiej wojny w obronie Konstytucji 3-maja. Jej wybuch nastąpił w 1792 roku w następstwie Konfederacji Targowickiej, będącej po dziś dzień symbolem zdrady narodowej. Jednym z reliktów tamtej wojny jest Order Wojenny Virtuti Militari, ustanowiony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego 22 czerwca 1792 dla uczczenia zwycięstwa Rzeczypospolitej w Bitwie pod Zieleńcami.

Narracja ukaże zapomnianych bohaterów stawiających opór zdradzie narodowej, jak m.in. Spytko z Melsztyna, który stłumił bunt proniemieckiego patrycjatu wywołany przez Wójta Alberta (~1312); Jakub Kobylański, pogromca Świdrygiełły i Inflanckich Krzyżaków pod Wiłkomierzem (1435) i Jan Zamoyski, zwycięzca nad stronnikami Habsburgów w Bitwie pod Byczyną (1588). Antybohaterom sienkiewiczowskiej trylogii Bogdanowi Chmielnickiemu, Januszowi Radziwiłłowi i Hieronimowi Radziejowskiemu, przeciwstawimy księcia Jaremę Wiśniowieckiego oraz Stefana Czarnieckiego, których zasługi dla Rzeczypospolitej trudno jest przecenić. Powstańczych bohaterów Dezyderego Chłapowskiego i Edmunda Calliera przyrównamy do postaci XIX wiecznych carskich kolaborantów.

Wieszanie zdrajców. Jan Piotr Norblin, 1794.

Opowiadając o wojnie polsko-bolszewickiej unaocznimy udaremnienie budowy Polskiej Socjalistycznej Republiki Rad, tworzonej pod osłoną bolszewików przez Juliana Marchlewskiego i Feliksa Dzierżyńskiego. Łamiąc tabu propagandy PRL opiszemy dramat i ofiarę dziesiątkowanych w samobójczych bitwach żołnierzy 1 i 2 Armii Wojska Polskiego, dowodzonych przez sowieckich oficerów i komunistycznych renegatów, jak Zygmunt Berling i Karol Świerczewski.

Wspomnimy walki Żołnierzy Niezłomnych z 1 Warszawską Brygadą Pancerną, w większości obsadzoną i dowodzoną przez Rosjan. Oddamy hołd członkom opozycji antykomunistycznej, którzy w latach 1956-89 przeciwstawiali się rządom komunistów w Polsce.

Repertuar

Na repertuar XIV Koncertu Niepodległości w Muzeum Powstania Warszawskiego, a zarazem 45 edycję wydarzenia składają się m.in. hybrydowe aranżacje polskich pieśni wojskowych i patriotycznych oraz kompozycje współczesne.

Zaprezentowana zostanie współczesna kompozycja do Pieśni o wójcie Albercie | Sequitur de quodam aduocato Cracouiensi (wg. odpisu z 1441 w), Pieśń o Hołubku (1588), Marsz roku 1792 (1792), Krakowiak Kościuszki | Bartoszu, Bartoszu (1794), Pieśń konfederatów barskich (1843/~1975), kompozycja do utworu Sieczże Szwedów, Potop Sienkiewicz (1655/1886), kompozycja do Ustawa sejmu o detronizacji Mikołaja I (1831), Margrabia Wielopolski (1991), Dylemat (1983), kompilacja utworów Rozszumiały się wierzby płaczące (1943) | Patrol (1946), Wróżba (1982). Dopełnieniem repertuaru historycznego będzie współczesna kompozycje instrumentalne 1792. Contra Targovicam i Zdrada. Na zakończenie artyści wspólnie z publicznością zaśpiewają Mazurek Dąbrowskiego (1797).

W ciągu 14 lat pracy nad Koncertem Niepodległości, zespół wypracował własny styl muzyki hybrydowej. Łączy ona oryginalne brzmienia dawnych pieśni, z nowoczesnymi aranżacjami i kompozycjami, wykorzystującymi elementy klasyki, elektroniki, poezji śpiewanej, rocka, jazzu, bluesa, punk-reggae, metalu, rapu, tech-house a także z nagraniami archiwalnymi.

Ekipa XIV Koncertu Niepodległości w Muzeum Powstania Warszawskiego

Dyrektorem muzycznym i wokalistką Koncertu Niepodległości jest polsko-kanadyjska wokalistka Ola Turkiewicz (śpiew). Na scenie towarzyszyć jej będzie Tomasz Bacajewski (śpiew) oraz zespół Koncertu Niepodległości w składzie: Anna Suda | An On Bast (syntezatory modularne, sampler, maszyna perkusyjna), Paweł Jabłoński (instrumenty klawiszowe), Krzysztof Kowalewski (gitary), Marcin Ritter (bas, kontrabas), Karol Domański (perkusja).

Prozatorską narrację wydarzenia poprowadzi aktor Robert Czebotar.

Konsultacje językowe: Elżbieta Frankiewicz
Konsultacje historyczne: Piotr Pacak
Scenariusz i reżyseria: Jacek „Wiejski” Górski

Materiały merytoryczne, na które składają się powyższe opis i program wydarzenia, dostępne są na licencji CC-BY-SA 3.0