koncert-niepodleglosci-header

Z repertuaru Koncertu Niepodległości

Utwór „Gaude Mater Polonia (1253)”

Rękopis Gaude Mater Polonia

Utwór na Koncercie Niepodległości 2010 wykonała Ola Turkiewicz. Gaude Mater Polonia to najstarszy, obok Bogurodzicy, polski utwór hymniczny. Hymn napisany został w 1253 roku przez Wincentego z Kielczy na kanonizację biskupa Stanisława ze Szczepanowa, straconego w 1079 roku z wyroku Bolesława II Śmiałego. Opiewał bohaterską postawę świętego i… cudowne zrośnięcie się, poćwiartowanych przez kata, części jego ciała. Niektórzy uważali cud ten za symbol połączenia rozdzielonych dzielnic Polski i ponownego „zrośnięcia się” ojczyzny w „jedno ciało”. W czasach ostatnich koronowanych Piastów pełnił rolę hymnu królewskiego. Wiadomo, że rycerstwo polskie zaczęło śpiewać tę pieśń po bitwach zakończonych zwycięstwem, za właśnie ostatnich Piastów. Autorem jest pochodzący z rodziny rycerskiej na Opolszczyźnie, dominikanin i kanonik krakowski Wincenty z Kielczy.

 Zobacz ten utwór na portalu Śpiewnik Niepodległości

Tekst „Gaude, Mater Polonia”

Gaude, mater Polonia, / Raduj się, Matko-Polsko,
prole fecunda nobili. / w sławne potomstwo płodna!
Summi Regis magnalia / Króla królów i najwyższego Pana wielkość
laude frequenta vigili. / Uwielbiaj chwałą przynależną.
Cuius benigna gratia / Albowiem z Jego łaskawości
Stanislai Pontificis / Biskupa Stanisława męki
passionis insignia / Niezmierne, jakie on wycierpiał,
signis fulgent mirificis. / Jaśnieją cudownymi znaki.
Hic certans pro iustitia, / Potykał się za sprawiedliwość,
Regis non cedit furiae: / Przed gniewem króla nie ustąpił:
Stat pro plebis iniuria / I staje żołnierz Chrystusowy
Christi miles in acie. / Za krzywdę ludu sam do walki.
Tyranni truculentiam, / Ponieważ stale wypominał
Qui dum constanter arguit, / On okrucieństwo tyranowi,
Martyrii victoriam / Koronę zdobył męczennika,
Membratim caesus meruit. / Padł posiekany na kawałki.
Novum pandit miraculum / Niebiosa nowy cud zdziałały,
Splendor in sancto ceritus, / Bo mocą swą Niebieski Lekarz
Redintegrat corpusculum / Poćwiartowane jego ciało
Sparsum caelestis medicus. / Przedziwne znowu w jedno złączył.
Sic Stanislaus pontifex / Tak to Stanisław biskup przeszedł
Transit ad caeli curiam, / W przybytki Króla niebieskiego,
Ut apud Deum opifex / Aby u Boga Stworzyciela
Nobis imploret veniam. / Nam wyjednać przebaczenie.
Poscentes eius merita, / Gdy kto dla zasług jego prosi,
Salutis dona referunt: / Wnet otrzymuje zbawcze dary:
Morte praeventi subita / Ci, co pomarli nagłą śmiercią,
Ad vitae potum redeunt. / Do życia znowu powracają.
Cuius ad tactum anuli / Choroby wszelkie pod dotknięciem
Morbi fugantur turgidi: / Pierścienia jego uciekają,
Ad locum sancti tumuli / Przy jego świętym grobie zdrowie
Multi curantur languidi. / Niemocnych wielu odzyskuje.
Surdis auditus redditur, / Słuch głuchym bywa przywrócony
Claudis gressus officum, / A chromy kroki stawia raźno,
Mutorum lingua solvitur / Niemowom język się rozwiązał,
Et fugatur daemonium. / W popłochu szatan precz ucieka.
Ergo, felix Cracovia, / A przeto szczęsny ty, Krakowie,
Sacro dotata corpore / Uposażony świętym ciałem,
Deum, qui fecit omnia, / Błogosław po wsze czasy Boga,
Benedic omni tempore. / Który z niczego wszystko stworzył.
Sit Trinitati gloria, / Niech Trójcy Przenajświętszej zabrzmi
Laus, honor, iubilatio: / Cześć, chwała, sława, uwielbienie,
De Martyris victoria / A nam tryumfy męczennika
Sit nobis exsultatio. / Niech wyjednają radość wieczną.
Amen / Amen